ضرورت بازنگری در سیاست های جمعیتی

مرتضی محمدزاده روز دوشنبه 29 اردیبهشت، در همایش علمی و فرهنگی هفته ملی جمعیت که در مجتمع رفاهی پتروشیمی تبریز برگزار شد، با بیان اینکه ایران با دگرگونی در ساختار سنی و جغرافیایی جمعیت مواجه است، اظهار کرد: اگر این روند به درستی مدیریت نشود، توسعه پایدار کشور با چالش های عمیق و پیچیده ای روبه رو خواهد شد.

وی با اشاره به این که اساس توسعه جوامع امروز بر سرمایه انسانی نهاده شده است، افزود: بسیاری از کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه با چالش های جمعیتی مواجه هستند و ایران نیز از این روند مستثنا نیست.

وی افزود: با کاهش سهم جمعیت جوان و افزایش جمعیت سالمندان، ساختار جمعیتی کشور در حال دگرگونی است و این موضوع باید به عنوان یک دغدغه راهبردی در همه سطوح مدیریتی مدنظر قرار گیرد.

محمدزاده خاطرنشان کرد: در حال حاضر، 14 درصد جمعیت استان وارد مرحله ای از زندگی شده اند که به مراقبت های ویژه و توانمندسازی نیاز دارند.

وی خاطرنشان کرد: یکی از دلایل اصلی فشار بر صندوق های بازنشستگی نیز همین روند فزاینده جمعیت بازنشستگان است که بدون اصلاح سیاست های پیش نگرانه، آینده اقتصادی کشور را با تهدید مواجه می سازد.

وی به ابعاد جغرافیایی این تغییرات نیز اشاره کرد و گفت: در نخستین سرشماری کشور ایران که در سال 1335 انجام شد، حدود 71 درصد جمعیت کشور در روستاها ساکن بودند، اما اکنون تمرکز جمعیت به سمت کلانشهرها سوق پیدا کرده است.

معاون سیاسی و اجتماعی استاندار آذربایجان شرقی ادامه داد: این جابه جایی جمعیتی، پدیده حاشیه نشینی و پیامدهای اجتماعی آن را به همراه داشته که مستلزم توجهی ویژه در برنامه ریزی های توسعه ای است.

وی با تأکید بر این که سیاست گذاری جمعیتی باید با فرهنگ و سبک زندگی جدید مردم همسو باشد، گفت: سیاست هایی که یک دهه پیش تدوین شده اند، ممکن است امروز کارایی لازم را نداشته باشند باید با نگاهی واقع بینانه و آینده نگرانه، به اصلاح و به روزرسانی این سیاست ها پرداخت.

وی در ادامه به مسئله ناباروری به عنوان یکی از چالش های حوزه جمعیت اشاره کرد و گفت: بر اساس آمارهای ملی، حدود 20 درصد از جمعیت کشور با ناباروری مواجه اند.

وی بیان کرد: اگر تمرکز خود را بر مسئله ناباروری بگذاریم دو دستاورد داریم از یک طرف بحث سیاستهای جمعیتی به نتیجه رسیده و از طرف دیگر مسائل روحی و روانی ناباروری برطرف خواهد شد.

نیازمند جامعه ای پویا و جوان هستیم

مدیر کل ورزش و جوانان آذربایجان شرقی نیز در این مراسم با گرامیداشت یاد و خاطره شهدای خدمت، اظهار کرد: ما نیازمند جامعه ای پویا و جوان هستیم و در این مسیر، باید اهداف مقام معظم رهبری، سیاست های ریاست جمهوری و دغدغه های نهادهای مسئول در حوزه جمعیت را به طور جدی مدنظر قرار دهیم.

حبیب مقصودی با اشاره به جایگاه سازمان های مردم نهاد در فرآیند فرهنگ سازی و تقویت بنیان خانواده گفت: این مجموعه ها می توانند در پیشبرد اهداف جمعیتی کشور نقش آفرینی مؤثری داشته باشند و نباید از ظرفیت آنان غافل شد.

وی با تأکید بر نقش بی بدیل بانوان در مدیریت خانواده افزود: دل نگرانی هایی که امروز نسل جوان در زمینه ازدواج و تشکیل خانواده دارند، تنها با همراهی و درک درست از سوی بانوان قابل حل است.

وی افزود: مردان، کارگران جامعه و بانوان معماران آن هستند و اگر اراده ای از سوی آنان شکل نگیرد، رسیدن به جامعه ای جوان، ممکن نخواهد بود.

مقصودی خاطرنشان کرد: انتظار می رود کارشناسان حاضر در این همایش، با تبیین مؤلفه ها و راهکارهایی که می تواند زمینه ساز ازدواج پایدار و فرزندآوری شود، به جوانان و خانواده ها امید ببخشند.

وی ادامه داد: موضوع جواتی جمعیت نباید به حال خود رها شود؛ بلکه اطلاع رسانی دقیق و انتقال درست مفاهیم به بانوان، دختران و زوج های جوان از ضروری ترین اقداماتی است که باید مورد توجه قرار گیرد.

 جمعیت جوان نقشی تعیین کننده در توسعه کشور دارند

رئیس مرکز آموزشی پژوهشی و درمانی الزهرا و عضو هیئت علمی گروه زنان و فلوشیپ دانشگاه علوم پزشکی تبریز نیز در این مراسم با بیان اینکه جمعیت جوان به عنوان یکی از مؤلفه های کلیدی قدرت ملی، نقشی تعیین کننده در مسیر توسعه و پیشرفت کشور دارند، گفت: کاهش نرخ باروری در سال های اخیر، زنگ خطر را برای آینده جمعیتی ایران به صدا درآورده است.

مریم واعظی با بیان اینکه بر اساس شاخص های جمعیتی، در حال حاضر به طور متوسط به ازای هر زن در سن باروری، کمتر از دو فرزند متولد می شود؛ عددی که کمتر از حد جانشینی جمعیت است، گفت: این روند کاهشی، حاصل سیاست های گذشته از جمله ترویج الگوی دو فرزندی است که با گذشت زمان منجر به کاهش جمعیت جوان و افزایش جمعیت سالمند شده و در صورت تداوم، تبعات گسترده ای در ابعاد اقتصادی، اجتماعی و بهداشتی خواهد داشت.

وی افزود: یکی از چالش های جدی در این حوزه، افزایش نرخ ناباروری است؛ مشکلی که اکنون بین 10 تا 15 درصد زوج های کشور را درگیر کرده است.

وی با اشاره به اینکه افزایش سن ازدواج و به تبع آن، افزایش سن بارداری، از مهم ترین دلایل ناباروری به شمار می رود، گفت: عواملی مانند سبک زندگی ناسالم، تغذیه نامناسب و کاهش تحرک بدنی نیز نقش مؤثری در کاهش توان باروری ایفا می کنند و ضرورت برنامه ریزی و آموزش گسترده در این حوزه را دوچندان می سازند.

واعظی ادامه داد: در کنار ناباروری، سقط جنین غیرقانونی نیز به عنوان معضلی جدی سلامت عمومی را تهدید می کند.

وی افزود: آمارها حاکی از آن است که بیش از 90 درصد سقط ها در کشور به صورت غیرقانونی انجام می شود؛ پدیده ای که سالانه باعث مرگ و آسیب های جدی برای بسیاری از مادران می شود، این وضعیت نشان دهنده ضرورت آموزش، حمایت از خانواده ها و اجرای سیاست های بهداشتی و حمایتی مؤثر است.

وی با اشاره به اینکه بارداری علاوه بر پیامدهای مثبت جمعیتی، اثرات قابل توجهی بر سلامت زنان دارد، گفت: مطالعات پزشکی نشان می دهد که بارداری و شیردهی می توانند در بهبود برخی بیماری های خودایمنی مانند ام اس، آرتریت روماتوئید و لوپوس مؤثر باشند و همچنین خطر ابتلا به برخی سرطان های شایع در زنان از جمله سرطان پستان، تخمدان و آندومتر را کاهش دهند.

انتهای پیام